LLUMEN
I can’t really describe how it feels when you become a kind of expert by experience because of the suicide of one of your loved ones, but it is the thought of loneliness and not finding another way out that sticks with
08/10/2024, Xavier KRUTH
Llumen has released their third album ‘The Breaking Waves’ in May. It has become an exceptionally strong future pop album, which revolves around the ebb and flow of life, and which is interspersed with the personal experiences of mastermind Pieter Coussement, ranging from his difficult recovery from two minor heart attacks years ago, to the struggle with psychological problems and the suicide of his own brother.
Yet ‘The Breaking Waves’ is not just a deeply sad record full of serious reflections. It is also an extremely successful electro record that will undoubtedly make you dance. We have the honor to have Llumen as a guest at the Dark Entries Night on October 12, 2024, a performance in the city where Pieter lives and works. It was an opportunity for us to ask Pieter Coussement a few questions about his project.
Hi Pieter. You recently released your third album ‘The Breaking Waves’. Congratulations, I think it’s a very successful work. I understand that there is a deeper concept behind the album. Can you explain to us what that concept is?
Thank you Xavier, the songs on ‘The Breaking Waves’ often had a hard time forming an album in my head. That's why ‘The Breaking Waves’ didn't start as an intended concept album, but rather became one along the way. I noticed that the lyrics I wrote were intertwined with seas and oceans, and that water as an element came to play an important role. Oceans and seas often become metaphors in my lyrics for both the good and the bad sides of my life. It was when I discovered the cover image, made by Emmanuel Snyers, that it all came together. That’s a kind of serendipity that I like to embrace.
The concept of ‘The Breaking Waves’ is based on a number of personal experiences from the past few years. What can you tell us about that, not only about the events, but also about how they inspired you to make ‘The Breaking Waves’?
When I reflect on my life, it is always ebb and flow. There are moments of great happiness and peace, and then there are all those other moments that weigh on my mind and sow unrest in my head. After ‘Polygon Heart’ I didn’t want to write another moody album, although I don’t think I succeeded this time either. But songs like ‘Desire’ and ‘Torn Skin’ are written from a positive desire rather than from a gloomy attitude. I do try to write from an autobiographical point of view. Often that starts with a single sentence that comes to mind, and that is then supplemented with a story that is somewhere between fiction and reality. My life is not always easy, and I am always looking for a good balance that I often don’t find. As a result, songs remain interspersed with hope and love, but are at the same time also characterized by sadness and disappointment. The duality between both extremes is something that my melancholic self has perhaps become too used to.
Your personal experiences also played tricks on you during the recording of its 2021 predecessor ‘Polygon Heart’, although I understand that the recording process was already well advanced when the problems arose. How did that affect the recording process?
This is quite a few years behind me now, but you consulted your sources well. It is true that after my first album I worked on the successor with great enthusiasm. However, somewhere halfway my heart decided otherwise. Two (small) heart attacks later I had to find myself again, which took a long time. It weighed on me. It took me almost two years to get back into my groove, not only mentally but also physically. My voice was severely tested by side effects of medication, and I actually had to learn to use my voice again. You can hear this here and there on the album. ‘Lifeline’ is the first song I wrote after a long mental battle, and it is therefore a song that is very close to my heart. When I sing it today, that feeling still prevails, and every syllable is 100 percent sincere.
How did Llumen actually come into being? I heard that the group originally consisted of three members, but that you later continued the project as the only member, from 2009 onwards.
A long time ago I had a band with Ivan Van der Herten, Sad CBA, which was then supplemented by my brother Joris. Afterwards we renamed it Llumen. But as is often the case, life gets in the way and ambitions grow somewhat apart. Everyone concentrated on their own path in life. I then decided to continue Llumen myself, because I cannot imagine a life without music. It is still high on my priority list. Without music, a part of me is missing. At the moment I take care of all the tasks, Joris plays live and Ivan is still a good sounding board. In fact, he still plays a little on every album. There is often still a piece of a lyric by him.
Your debut ‘The Memory Institute’ dates from 2017, with a preceding single in 2016. In other words, it took a long time before your debut was released. How come?
That has to do mainly with time pressure. During that period I was doing my PhD at the Institute for Psychoacoustics and Electronic Music (IPEM), and that took up a lot of time. That’s why it took a bit longer than planned.
On ‘The Breaking Waves’ you sing a bit in German in ‘Die Stille Totgeschwiegen’. Why did you do that? Was that a tough work, or do you have a good command of Goethe’s language? Have you ever considered singing in Dutch as well?
I heard the sentence ‘Ich habe die Stille totgeschwiegen’ somewhere (wrongly) in an Après-ski bar in Austria, and it stuck ever since. The sentence simply sounds very good in German as well as in Dutch, but lacks power in English. I also have a great affinity with German. I had pen pals in Germany from an early age, loved to look across the border as a teenager, went to the Wave-Gotik-Treffen (WGT) in Leipzig every year, was a big fan of Goethes Erben and Das Ich, and also had a grandmother who, in addition to Polish (which I can’t speak at all), had German as her mother tongue. So it wasn’t that big a task. Even the entire German version on the double album was written quite easily. Dutch is a language that doesn’t suit me for songs. I think more in English than in Dutch.
‘A Part Of Me With You’ is about your brother’s suicide. In a Facebook post about it, you wrote: ‘If you feel down in any way, talk to someone. If you feel you have nobody to talk to, reach out even to me, even if we've never met.’ Do you believe that we can prevent suicides by paying more attention to the mental health issues around us?
I would have liked to hope so of course. It was and is an open invitation to keep talking about what you feel. I sincerely believe that more attention to mental suffering can prevent a lot of sadness. Suicide in itself is of course a very drastic act, but what precedes it is, if possible, even worse. I can’t really describe how it feels when you become a kind of expert by experience because of the suicide of one of your loved ones, but it is the thought of loneliness and not finding another way out that sticks with me the most. It is also that which I think of most when I think of my brother, which also makes me feel very powerless and sad.
Several people have pointed out the standout track ‘Harbour’, which again has serious lyrics. Can you explain the deeper meaning of it? Is there also a reason why you put this song as the penultimate track on your record?
I actually put it as the last track on the CD. ‘At Nadir’ is the first track on the second CD, but with streaming services that is not so clear of course. ‘Harbour’ came about somewhere during a discussion. It is about being part of the same whole, but still not finding a connection, about wanting the same thing, but not succeeding in reconciling it, about the ocean as a driving force for good or for evil.
Can I say that your music evolved from classical and orchestral dark electro towards future pop in the years? I remember a time when future pop was often looked down upon – completely unfairly, by the way – even though it was hugely popular, or maybe just because of that. How do you look at this?
I do think I have evolved more and more towards future pop, or at least more complex electro. That has mainly to do with the fact that I can’t identify with the minimal trend that is (or was) prevalent. I like chord progressions and melodies. In my opinion, they get lost a bit if you stay in the more classic electro. Nothing wrong with that of course, but it is not something I can express myself in. Future pop simply lends itself more to telling stories. It is sometimes looked down on, but then it is also good to note that bands like VNV Nation, Covenant or Diorama – to name but a few – still manage to have an identity and continue to produce a series of timeless classics. I also just make what I want and don’t have to justify what style that would or wouldn’t be. If you take the new Implant, or the latest from Haujobb, you know that pigeonholing is not necessary.
‘The Breaking Waves’ did well in the German Electronic WebCharts (GEWC). You were number 4 there for two weeks. Did you experience much of a consequence from that?
We entered the GEWC at number 7 and a week later we were at number 4 with Diary of Dreams, Solar Fake and Funker Vogt above us. We also held out at number 4 for the entire period, something I am proud of. Unfortunately, I don’t really see any consequences of that. I have the impression that organizers are more concerned with Instagram likes and Facebook.
You have a PhD in musicology. Now I am no longer surprised that people with a thorough knowledge of music also get involved with metal, rock, pop and even electro. But can you explain to us how these studies have influenced your work as an electro musician?
It may sound counterintuitive, but it is mainly by writing my PhD that I started experimenting less in Llumen. When you do the craziest musical experiments every day at your job, you are sometimes glad that you can just focus on writing a song instead of doing a new kind of embodied sound experiment. Of course, that urge to experiment is still contained in Llumen songs and I love to keep looking for new ways to generate sounds and images.
When I hear that you were able to play the Mechanismus Festival in Seattle twice, in the United States, and recently also performed in Germany, the United Kingdom and the Netherlands, I wonder why you can’t perform more often in Belgium. I’m glad that it can happen on a Dark Entries Night, because I also expect that a lot of people want to see you here. How do you look at that?
Well, I’m kind of giving up trying to find an explanation for that. I think Belgium is a difficult country to find gigs in. Abroad, however, it’s not much easier. It really takes effort to get gigs. Most of the time it’s all about likes and exposure on social media. It might be a joke, but all the time you put into your socials, you don’t put into your music.
I’m looking forward to playing in my hometown. It’s been a long time, so we’ve made sure that October 12th will be something really special.
Live, Llumen consists of three people. Can you introduce your band members and their role in the group?
We are indeed back with three live, Joris is ‘back’ there, and he takes care of visuals and light. We also play this aspect live. Manu plays synths and makes sure that nothing goes wrong technically. It is more fun to perform with friends anyway.
Llumen: website / Facebook / bandcamp (Alfa Matrix)
Xavier KRUTH
08/10/2024
Llumen heeft met ‘The Breaking Waves’ zijn derde plaat uitgebracht. Het is een bijzonder sterke futurepopplaat geworden, die draait rond het eb en vloed van het leven, en die doorspekt is met de persoonlijke ervaringen van meesterbrein Pieter Coussement, gaande van zijn moeilijk herstel van twee kleine hartaanvallen jaren geleden, over de worsteling met psychische problemen, tot aan de zelfmoord van zijn bloedeigen broer.
Toch is ‘The Breaking Waves’ niet alleen een dieptreurige plaat vol ernstige beschouwingen. Het is ook een uiterst geslaagde electroplaat die u ongetwijfeld aan het dansen zal brengen. We hebben de eer om Llumen te gast te hebben op de Dark Entries Night van 12 oktober 2024, een optreden in de stad waar Pieter woont en werkt. Het was voor ons de gelegenheid om Pieter Coussement een aantal vragen te stellen rond zijn project.
Dag Pieter. Je hebt onlangs met ‘The Breaking Waves’ je derde plaat afgeleverd. Gefeliciteerd ermee, ik vind het een heel geslaagd werk. Ik heb begrepen dat er een dieper concept achter de plaat steekt. Kun je ons uitleggen wat dat concept is?
Dankjewel Xavier, de songs die op ‘The Breaking Waves’ staan, hadden het in mijn hoofd vaak moeilijk om samen een album te vormen. Daarom is ‘The Breaking Waves’ niet ontstaan als een bedoeld concept album, maar is het er eerder onderweg één geworden. Ik merkte op dat de teksten die ik schreef vervlochten zijn met zeeën en oceanen, en dat water als element een belangrijke rol is gaan spelen. Oceanen en zeeën worden in mijn teksten vaak metaforen voor zowel de goede als de slechte kanten van mijn leven. Het is bij het ontdekken van het coverbeeld, gemaakt door Emmanuel Snyers, dat het dan allemaal is samengevallen. Dat is een soort serendipiteit die ik graag omarm.
Het concept van ‘The Breaking Waves’ is gebaseerd op een aantal persoonlijke ervaringen van de afgelopen jaren. Wat kun je ons daarover vertellen, niet alleen over de gebeurtenissen, maar ook over de manier waarop ze je geïnspireerd hebben om ‘The Breaking Waves’ te maken?
Als ik stilsta bij mijn leven is het altijd wel eb en vloed. Er zijn momenten met heel veel geluk en rust, en dan zijn er al die andere momenten die wegen op mijn gemoed en onrust zaaien in mijn hoofd. Na ‘Polygon Heart’ wou ik ook niet opnieuw een moody album schrijven, al is me dat ook deze keer weer niet gelukt, denk ik. Maar nummers als ‘Desire’ en ‘Torn Skin’ zijn toch eerder vanuit een positieve wens geschreven dan uit een gloomy ingesteldheid. Ik probeer wel steeds vanuit een autobiografisch standpunt te schrijven. Vaak begint dat dan met een enkele zin die me invalt, en die dan aangevuld wordt met een verhaal dat het midden houdt tussen fictie en realiteit. Ik heb het niet altijd even makkelijk in het leven, en ben ook steeds zoekende naar een goede balans die ik vaak niet vind. Daardoor blijven nummers doorspekt met hoop en liefde, maar tegelijk ook gekenmerkt door verdriet en ontgoocheling. De dualiteit tussen beide uitersten is iets dat mijn melancholische zelf misschien té gewoon is geworden.
Je persoonlijke ervaringen hebben je ook al parten gespeeld tijdens de opnames van voorganger ‘Polygon Heart’ uit 2021, al begrijp ik dat het opnameproces al ver gevorderd was toen de problemen opdoken. Hoe heeft dat de opnames beïnvloed?
Dit ligt nu al heel wat jaren achter me, maar je hebt je bronnen goed geraadpleegd. Het is zo dat ik na mijn eerste plaat met veel enthousiasme gewerkt hebt aan de opvolger. Echter besliste mijn hart ergens halverwege daar anders over. Twee (kleine) hartaanvallen later moest ik mezelf terugvinden, wat een hele tijd geduurd heeft. Het woog op mij. Zo had ik bijna twee jaar nodig om terug in mijn plooi te komen, niet enkel mentaal maar ook fysiek. Mijn stem werd door bijwerkingen van medicatie stevig op de proef gesteld en ik moest mijn stem eigenlijk opnieuw leren gebruiken. Dit kan je her en der op het album horen. ‘Lifeline’ is het eerste nummer dat ik schreef na een lange mentale strijd, en het is daarom een nummer dat me erg aan het hart ligt. Wanneer ik het vandaag zing, heerst nog steeds dat gevoel, en is elke lettergreep 100 procent gemeend.
Hoe is Llumen eigenlijk ontstaan? Ik heb gehoord dat de groep oorspronkelijk uit drie leden bestond, maar dat jij later als enige het project voortgezet hebt, vanaf 2009.
Héél lang gelden had ik samen met Ivan Van der Herten een band, Sad CBA, die dan werd aangevuld met mijn broer Joris. Nadien doopten we dit om in Llumen. Maar zoals vaak het geval is, komt het leven dan in de weg te staan en groeien ambities wat uiteen, ieder concentreerde zich op zijn eigen levenspad. Ik heb dan beslist om zelf Llumen verder te zetten, omdat ik me geen leven zonder muziek kan inbeelden. Het staat nog steeds hoog op de prioriteitenlijst. Zonder muziek ontbreekt er een stuk van me. Momenteel neem ik alle taken voor mijn rekening, Joris speelt live mee en Ivan is nog steeds een goed klankbord. Eigenlijk doet die op elk album nog een beetje mee. Vaak is er nog een stukje van een tekst van zijn hand.
Je debuut ‘The Memory Institute’ dateert uit 2017, met een voorafgaande single in 2016. Het heeft met andere woorden lang geduurd vooraleer je debuut uitkwam. Hoe komt dat?
Dat heeft vooral met tijdsdruk te maken. In die periode doctoreerde ik aan het Instituut voor Psychoacustica en Elektronische Muziek (IPEM), en dat nam heel veel tijd in beslag. Daardoor duurde het wat langer dan gepland.
Op ‘The Breaking Waves’ zing je een stukje in het Duits in ‘Die Stille Totgeschwiegen’. Waarom heb je dat gedaan? Was dat een zware opdracht, of beheers je de taal van Goethe goed? Heb je ooit overwogen om ook in het Nederlands te zingen?
De zin ‘Ich habe die Stille totgeschwiegen’ heb ik ergens (fout) gehoord in een Après-skibar in Oostenrijk, en sindsdien is die blijven hangen. Die zin bekt gewoon heel goed in het Duits alsook in het Nederlands, maar mist kracht in het Engels. Ik heb ook heel wat affiniteit met Duits. Ik had reeds vroeg penvriendinnen in Duitsland, keek als tiener graag over de grens, ging destijds jaarlijks naar het Wave-Gotik-Treffen (WGT) in Leipzig, was grote fan van Goethes Erben en Das Ich, en had daarenboven een grootmoeder die naast Pools (wat ik helemaal niet kan) Duits als moedertaal had. Dus zo’n grote opdracht was het niet. Zelfs de hele Duitse versie op het dubbelalbum kwam redelijk makkelijk uit de pen. Nederlands is een taal die me voor songs niet ligt. Ik denk eerder in het Engels dan in het Nederlands.
‘A Part Of Me With You’ gaat over de zelfmoord van je broer. In een post op Facebook hierover schreef je: ‘Als je je op welke manier dan ook down voelt, praat dan met iemand. Als je het gevoel hebt dat je niemand hebt om mee te praten, neem dan contact op, zelfs als we elkaar nog nooit hebben ontmoet.’ Geloof je dat we zelfmoorden kunnen vermijden door meer aandacht te hebben voor psychisch lijden om ons heen?
Ik had het graag gehoopt natuurlijk. Het was en is een open uitnodiging om te blijven praten over wat je voelt. Ik geloof oprecht dat meer aandacht voor psychisch lijden heel wat verdriet kan vermijden. Zelfmoord an sich is natuurlijk een heel ingrijpende daad, maar wat eraan vooraf gaat is zo mogelijk nog erger. Ik kan niet goed beschrijven hoe het net voelt als je door de zelfmoord van een van je naasten een soort van ervaringsdeskundige wordt, maar het is de gedachte aan de eenzaamheid en het niet vinden van een andere uitweg die me het meest beklijft. Het is ook daaraan dat ik het meeste denk als ik aan mijn broer denk, wat me ook heel machteloos en verdrietig laat voelen.
Verschillende mensen hebben gewezen op het opvallende nummer ‘Harbour’, dat opnieuw een pakkende tekst heeft. Kun je even uitleggen wat de diepere betekenis ervan is? Is er ook een reden waarom je dit nummer als voorlaatste song op je plaat hebt gezet?
Ik heb het eigenlijk als laatste nummer op de CD gezet, ‘At Nadir’ is het eerste nummer van de tweede cd, maar met streaming diensten is dat niet zo duidelijk natuurlijk. ‘Harbour’ ontstond ergens tijdens een discussie. Het gaat over deel uitmaken van hetzelfde geheel, maar toch geen aansluiting vinden. Van hetzelfde willen, maar er niet in slagen om het te verzoenen. De oceaan als een stuwende kracht ten goede of ten kwade.
Mag ik zeggen dat je muziek in de jaren van klassieke en orkestrale dark electro meer richting futurepop geëvolueerd is? Ik herinner me een tijd dat er vaak – totaal onterecht, overigens – neergekeken werd op futurepop, ook al was het enorm populair, of misschien net daarom. Hoe kijk jij daarnaar?
Ik denk inderdaad dat ik steeds meer geëvolueerd ben richting futurepop, of ten minste complexere electro. Dat heeft vooral te maken met het feit dat ik me helemaal niet kan vinden in de minimal trend die heerst(e). Ik heb graag akkoordprogressies en melodieën. Die gaan mijn inziens wat verloren als je in de klassiekere electro blijft. Niets mis mee natuurlijk, maar minder hetgeen waar ik mijn ei in kwijt kan. Futurepop leent zich nu eenmaal meer tot het vertellen van verhalen. Er wordt weleens op neergekeken, maar dan is het toch ook nog netjes om op te merken dat bands als VNV Nation, Covenant of Diorama – om er maar een paar te noemen – er toch in blijven slagen om én een identiteit te hebben, én een resem tijdloze klassiekers te blijven produceren. Ik maak ook gewoon wat ik wil en hoef geen verantwoording af te leggen over welke stijl dat nu wel of niet zou zijn. Als je de nieuwe Implant er even bijneemt, of de laatste van Haujobb, dan weet je dat hokjesdenken niet zou hoeven.
‘The Breaking Waves’ deed het goed in de German Electronic WebCharts (GEWC). Je hebt daar twee weken op nummer 4 gestaan. Heb je daar veel gevolgen van ervaren?
We zijn in de GEWC binnengekomen op plaats 7 en een week later stonden we op 4 met Diary of Dreams, Solar Fake en Funker Vogt boven ons. We hebben het toen ook de volle periode uitgehouden op plaats 4. Iets waar ik toch trots op ben. Echt gevolgen zie je daar niet van, helaas. Ik heb de indruk dat organisatoren zich meer aantrekken van instagramlikes en facebook.
Je hebt een doctoraat in de musicologie. Nu ben ik al lang niet meer verwonderd dat ook mensen met een beladen kennis van muziek zich inlaten met metal, rock, pop en zelfs electro. Maar kun je ons toch even uitleggen hoe deze studies je werk als electromuzikant beïnvloed hebben?
Het klinkt misschien wat contra-intuïtief, maar het is vooral door mijn doctoraat te schrijven dat ik minder ben gaan experimenteren in Llumen. Als je elke dag de meest gekke muzikale experimenten doet op je job, dan ben je al eens blij dat je je kunt focussen op het schrijven van een song in plaats van een nieuw soort embodied geluidsexperiment te doen. Natuurlijk zit die experimenteerdrang nog steeds vervat in Llumen-songs en houd ik ervan om steeds opnieuw te zoeken naar nieuwe manieren om klanken én beelden te genereren.
Als ik hoor dat je al twee keer op het Mechanismus Festival in Seattle hebt kunnen spelen, in de Verenigde Staten, en de afgelopen tijd ook hebt opgetreden in Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Nederland, dan vraag ik me af waarom je niet vaker kunt optreden in België. Ik ben blij dat dat op een Dark Entries Night kan gebeuren, want ik verwacht ook dat er veel mensen je hier aan het werk willen zien. Hoe kijk je daarnaar? Niemand is sant in eigen land?
Goh, ik geef het een beetje op om daar een verklaring voor te vinden. België is volgens mij een moeilijk land om optredens te vinden. Het buitenland is echter niet veel makkelijker, het vergt echt inspanningen om optredens te krijgen. Meestal hangt het vast aan likes en exposure op social media. Het is misschien een boutade, maar alle tijd die je in je socials steekt, die steek je niet in je muziek.
Ik kijk ernaar uit om eens in mijn hometown te spelen, dat is al heel lang geleden. Dus we hebben er ook voor gezorgd dat het op 12 oktober écht iets bijzonders wordt.
Live bestaat Llumen ook weer uit drie mensen. Kun je je groepsleden en hun rol in de groep even voorstellen?
Live zijn we inderdaad terug met drie, Joris is er ‘terug’ bij, en hij verzorgt visuals en licht. Dit spelen we ook live. Manu speelt synths en zorgt dat er technisch niets fout gaat. Het is sowieso leuker om met vrienden op te treden.
Llumen: website / Facebook / bandcamp (Alfa Matrix)
Xavier KRUTH
08/10/2024
Next interviews
THE ULTIMATE DREAMERS • I think you will see a clear evolution if you compare ‘Paradoxical Sleep’ to ‘Echoing Reverie’, but the few people who have heard it still consider it The Ultimate Dreamers.
CIERN • “Broken windows, broken bones. Broken hearts, broken souls. Bloody days, bloody nights. It's a bloody waste, your bloody rites!“
DICHRO • An Interview With Darkwave Band, DICHRO
IRDORATH • They wrote that we wanted to influence people's minds with our bagpipes so that they would be willing to attack the police.
LES RAMONEURS DE MENHIR • We want to “unite the tribe”. Together, we are dynamite!
STEVE IGNORANT BAND • How the fuck is any government going to make life better when everything is privatised?
BRAINDEAD • It’s certainly crazy that we can play together with the big names of punk.
UK SUBS • Punkrock is an endless struggle
TANTRUM ZENTRUM • Wouldn’t it be great if the people on the front lines just stopped and refused to fight?
LEAETHER STRIP • 'I have never experienced a writers block'.
Other reviews from LLUMEN
LLUMEN • 2017 Dark Demo(n)s candidate
LLUMEN • Support the music you listen to! Think about how much time you spend listening to music and how much of your identity is based upon the music you like!